Witaminy

Witaminy

Witaminy – to substancje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Potrzebne są do prawidłowego wzrostu, witalności i dobrego samopoczucia. A czy wiesz do czego jeszcze są konieczne witaminy?

Niektóre witaminy pełnią ważną rolę w tworzeniu kości, a inne działają krwiotwórczo. Regulują metabolizm i mogą być częścią enzymów– występują jako koenzymy. W przeciwieństwie do tłuszczów, białek i węglowodanów, witaminy nie są używane jako budulec.

Wyróżniamy witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A,D,E, K i resztę witamin rozpuszczalnych w wodzie. Większość witamin musi być dostarczana do organizmu z pożywieniem. Najważniejszym wyjątkiem jest witamina D, którą organizm może też wytwarzać poprzez skórę, jeśli nastąpiła odpowiednia jej ekspozycja na światło słoneczne – jeśli dieta nie zawiera odpowiedniej ilości witaminy D.

Witaminy rozpuszczalne w wodzie

Witaminy rozpuszczalne w wodzie – z grupy B (wyjątek stanowi witamina B12, bo jest przechowywana w wątrobie) i witamina C, nie są przechowywane przez organizm. Dlatego muszą być regularnie, codziennie dostarczane z pożywieniem.

Cholina

Cholina – czyli witamina B4 jest częścią błon komórkowych, tak samo inozytol – czyli witamina B8. Witamina B4 występuje głównie w fosfolipidach – takich jak lecytyna i sfingomielina. Kontroluje funkcje mięśni, układu oddechowego, czynności serca i bierze udział w tworzeniu i utrzymywaniu prawidłowej struktury komórek.

Ma wpływ na pamięć długotrwałą, a więc może chronić przed wystąpieniem chorób otępiennych w wieku starczym. Zmniejsza też ryzyko wystąpienia nowotworów. Wspomaga pracę wątroby. Uczestniczy w regulowaniu gospodarki lipidowej.

Witamina B4 jest też ważna w okresie ciąży – ponieważ zmniejsza kilkukrotnie ryzyko wystąpienia u dziecka takich chorób jak: zespół Downa i autyzm.

Niedobór B4 prowadzi do stłuszczania wątroby, ponieważ nadmiarc holesterolu i trójglicerydów jest odkładany w wątrobie.

W jakim pożywieniu występuje cholina? W żółtku jaja kurzego, w podrobach, roślinach strączkowych, w kiełkach pszenicy, rybach  i orzechach.

Inozytol

Inozytol jest składnikiem fosfolipidów, błon komórkowych i bierze udział w syntezie lipidów oraz w morfogenezie i cytogenezie komórek. Poprawia gospodarkę węglowodanową. U kobiet zmniejsza ryzyko wystąpienia nadmiaru męskich hormonów płciowych (hiperandrogenizm). Wpływa również na insulinowrażliwość.

Inozytol zapobiega też wadom wrodzonym. Jakie produkty zawierają inozytol? Mleko, owoce, warzywa i zboża. W pożywieniu jest go mało, dlatego stosuje się też suplementację.

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach

Rozpuszczalne w tłuszczach: A, D, E, K mogą być przechowywane w organizmie, najczęściej w wątrobie. Podawane są do komórek w razie takiej konieczności.

Witaminy A i D posiadają podobne właściwości do hormonów.

Witamina E chroni kwasy tłuszczowe przed utlenianiem – przyczyną jest głównie atak wolnych rodników.

Witamina K potrzebna jest do prawidłowej krzepliwości krwi. Bierze także udział w metabolizmie układu kostnego. W skład witaminy K wchodzą 2 związkir ozpuszczalne w tłuszczach: K1 i K2. Z czego ta druga może być też wytwarzana przez bakterie jelitowe.

Witaminy – czy są ważne

Witaminy mogą ulegać łatwo zniszczeniu przez czynniki zewnętrzne np. światło, ogrzewanie, powietrze. Każda z nich ma własną funkcję do spełnienia w ciele. Zdrowe ciało powinno być codziennie zaopatrywane we wszystkie składniki odżywcze.

• Witamina A – tak, ponieważ wpływa na wzrok i odporność
• Witaminy z grupy B – tak, ponieważ wpływa na nerwy, poziom lipidów i witalność
  • Wit.  B1 (tiamina) – tak, dlatego, że redukuje  stres, lęk, fobie
  • Witamina B2 (ryboflawina) – tak, dlatego, że odpowiada za prawidłowe działanie układu nerwowego
  • Wit.  B3 (niacyna, kwas nikotynowy) – tak, gdyż kontroluje  cholesterol
  • Wit.  B5 (kwas pantotenowy) – tak, bo łagodzi stres i przemęczenie
  • Witamina B6 (pirydoksyna) – tak, ponieważ wpływa na prawidłowe działanie układu nerwowego
  • Witamina B7 (biotyna) – tak, ponieważ odpowiada za zdrową  skórę, włosy i paznokcie
  • Wit.  B9 (kwas foliowy, witamina B11, folacyna) – tak, dlatego, że reguluje wzrost i funkcjonowanie wszystkich komórek
  • Wit.  B10 (kwas paraaminobenzoesowy PABA) – tak,   bo sprzyja ładnej skórze
  • Witamina  B12 (kobalamina) – tak, bo koi nerwy,  zwalcza anemię, poprawia apetyt
  • Witamina B15 (kwas pangamowy) – tak, gdyż posiada właściwości dopingujące i antyoksydacyjne
  • Cholina
  • Inozytol
• Witamina C (kwas askorbinowy) – tak, gdyż większa odporność
• Witamina D – tak, gdyż jest to witamina słońca
• Wit. E – tak, dlatego, że zwiększa szanse na zdrowie do późnej starości
• Witamina K – tak, bo wpływa na kości i  gospodarkę wapniową
• Witamina P – są to bioflawonoidy np. kwercetyna i rutyna – tak, bo jest konieczna do odpowiedniego przyswajania witaminy C

Unikaj niedoboru witamin, jeśli chcesz pozostawać w zdrowiu przez cały czas. Jeśli zbyt mało dostarczasz ich z pożywienia to suplementuj niedobory. Organizm nie może produkować większości witamin. Są częściowo niszczone w procesie gotowania. Źródłem wielu witamin są świeże owoce i warzywa.

Objawy niedoboru witamin – przykłady

• Zmęczenie
• Senność
• Osłabienie
• Niestrawność
• Brak chęci do działania
• Depresja
• Problemy skórne
• Łamliwe paznokcie
• Wypadające włosy

Szczególnie narażone na niedobory witamin są dzieci i młodzież, kobiety w ciąży i osoby starsze, dlatego u nich szczególnie ważna jest zbilansowana dieta codzienna. Także osoby po antybiotykoterapii powinny je dostarczać na bieżąco, najlepiej z pożywienia do organizmu, ponieważ antybiotyki go bardzo wyjaławiają.

Zobacz też:

• Endorfiny – hormony szczęścia

Zdjęcia: pixabay.com