Wrotycz
Wrotycz (Tanacetum vulgare) to roślina z mocnymi łodygami i liśćmi przypominającymi paprocie. Rośnie na poboczach dróg i nad brzegami rzek, na usypiskach i łąkach. Posiada żółte kwiaty, kształtem przypominające guziki. Kwiaty pojawiają się od lipca do września. W zależności gdzie wrotycz rośnie osiąga różną wielkość, z tego względu uzyskuje od 40 cm do 130 cm wysokości.
Jest rośliną wieloletnią, lubi słońce i niezbyt suchą glebę. Wrotycz wykorzystuje się w pszczelarstwie, ponieważ uspokaja pszczoły.
W Średniowieczu używano wrotyczu jako przyprawę do dań mięsnych, jajecznych i do deserów. Wrotycz ma intensywny zapach i gorzki smak. A suszone bukiety z wrotyczu odstraszały owady w domu. Stąd zastosowanie przeciw komarom i ćmom. Stosowano go również w przy silnym bólu zęba.
Skład Wrotyczu
Kwiaty i liście wrotyczu zawierają m.in.: olejki eteryczne (zwłaszcza tujon do 70%), kwas walerianowy, jabłkowy i kwas winowy. Posiadają także flawonoidy, które działają antyalergicznie i hamują działanie histaminy. Mają też właściwości przeciwzapalne oraz przeciwwysiękowe. Tonizują naczynia krwionośne, hamują odtwarzanie noradrenaliny.
Wrotycz posiada też inne kwasy, które wykazują działanie antynowotworowe. Zawiera też santamarynę o działaniu m.in. przeciwzapalnym i rozkurczowym.
Skład wrotyczu obejmuje również laktony seskwiterpenowe, czyli substancje gorzkie, kumaryny i kwasy fenolowe (kwas chlorogenowy, izochlorogenowy i kawowy), sterole i triterpeny, polisacharydy. Kwiaty zawierają garbniki katechinowe.
Należy uważać na tujon zawarty we wrotyczu, ponieważ w większych dawkach będzie szkodliwie oddziaływał na organizm, wywoła złe samopoczucie, może doprowadzić też do poronień. Będzie uszkadzał układ nerwowy. Należy stosować go w małych dawkach.
Wrotycz jest niebezpiecznym ziołem. Należy bardzo uważać na jego stosowanie. W medycynie ludowej był popularny ze względu na właściwości przeciwpasożytnicze. Sięgano po niego, bo zauważono, że stymuluje apetyt i usuwa nerwobóle.
W zależności od tego gdzie wrośnie, różna będzie zawartość tujonu i substancji gorzkich, dlatego lepiej samodzielnie go nie stosować, ze względu na toksyczność. Wrotycz używa się w niewielkich ilościach w mieszankach herbat ziołowych, dzięki temu jego stosowanie jest bezpieczne.
W kosmetykach ziołowych raczej też nie wykorzystuje się wrotyczu, ponieważ może wywoływać alergie.
Wrotycz – Właściwości
- Wyciągi z wrotyczu hamują wirusa opryszczki, dlatego że związane jest to najprawdopodobniej z zawartością kwasu izochlorogenowego
- Działa przeciwpasożytniczo
- Przeciwmigrenowo
- Przeciwzapalnie
- Przeciwbólowo
- Działą rozkurczowo
- Żółciopędnie i żółciotwórczo
- Antybakteryjnie
- Przeciwgrzybiczo
- Preparaty z wrotyczu pobudzają pracę serca
- Preparaty z wrotyczu pobudzają też oddychanie i powodują zwiększenie wydzielania hormonów
- Wrotycz zwiększa ukrwienie narządów płciowych, dzięki temu usprawnia sferę seksualną
- Zapobiega zastojom krwi i odkładaniu się blaszek miażdżycowych
- Moczopędnie
- Przeciwobrzękowo
- Łagodzi osłabienie i wyczerpanie
- Łagodzi depresję
- Częste omdlenia
- Łagodzi ból menstruacyjny
Przedawkowanie preparatów z wrotycza może wywołać: nudności, wymioty, biegunkę, zaczerwienienie twarzy, zawroty głowy, wzdęcia, kichanie, białko i krew w moczu, zaburzenia akcji serca, a w skrajnych przypadkach śpiączkę, dlatego należy podchodzić do tego zioła bardzo ostrożnie.
Zobacz też:
Zdjęcia: pixabay.com